Geologija je nauka koja se bavi proučavanjem Zemlje, njenog nastanka, procesa koji su je oblikovali i njenog sastava i strukture.

Složene geološke aktivnosti, koje su se dešavale tokom dugog evolutivnog razvoja, obuhvatale su sedimentaciju, magmatske aktivnosti, metamorfne promene i snažne tektonske pokrete. Te aktivnosti su se dešavale kroz dugu geološku istoriju, ali traju i danas i utiču na geološku građu Zemlje.

Iako područje Srbije površinski zauzima malu teritoriju, u geološkom smislu to je izuzetno raznovrsan i kompleksan prostor koji se nalazi na spoju krupnih geotektonskih celina: Dinarida, Vardarske zone, Srpsk-makedonske mase, Karpato-balkanida i Panonskog basena.

Razvoj novih disciplina tokom 20. veka uticao je na to da se, i u okviru geoloških nauka u proučavanju geološke građe, pojedine pojave i profili posmatraju kao deo prirodne baštine, s obzirom na to da su prepoznati kao objekti koje treba sačuvati zbog njihove naučne, estetske, istorijske i drugih vrednosti. Najčešće su to neobnovljivi i neponovljivi prirodni objekti i pojave, kao što su strukturni oblici, produkti endogenih (intruzivi, vulkanizam) i egzogenih procesa (nastanak sedimentnih basena), minerali, stene, fosili, ležišta mineralnih sirovina i drugi, ali i oni otkriveni antropogenim delovanjem.

U skladu sa tim, u svim geotektonskim jedinicama evidentirani su i izdvojeni brojni objekti geonasleđa od nacionalnog i međunarodnog značaja.

Zavod za zaštitu prirode Srbije je, na osnovu svojih zakonskih ovlašćenja, za neke od tih objekata izradio studije zaštite, koje su stručne osnove za donošenje akta o zaštiti, odnosno za proglašenje zaštićenih područja.

Objekti geološkog nasleđa štite se u:

- brdsko planinskim područjima (vulkanski nek Ostrovica, „Kolenasta bora“ u useku pruge Beograd-Mala Krsna, okamenjena šuma Lojanik kod Kraljeva i drugi), ali i u

- gusto naseljenim urbanim sredinama (profil na Tašmajdanu, profil ispod Spomenika pobedniku na Kalemegdanu, lesni profil u Zemunu i drugi).

Pojedinačno, zaštićeni su kao spomenici prirode, a ne mali broj se nalazi i unutar prostorno većih zaštićenih područja, kao što su nacionalni parkovi, parkovi prirode i drugo.