NAZIV I VRSTA PRIRODNOG DOBRA
Specijalni rezervat prirode „Jerma“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
6.994 ha 40 a 77 m2.
REŽIM/I ZAŠTITE
Uspostavljeni su režimi zaštite I, II i III stepena zaštite.
OPŠTINA/E
Babušnica, Dimitrovgrad, Pirot.
PRETHODNA ZAŠTITA
Područje Jerme je prvi put zaštićeno Rešenjem o prethodnoj zaštiti Specijalnog rezervata prirode „Jerma“ ("Službeni glasnik RS", br. 55/2008) od 27.05.2008. godine).
AKT O ZAŠTITI
Uredba o proglašenju Specijalnog rezervata prirode „Jerma“, 05 broj 110-8903/2014-1 („Službeni glasnik RS“, br.101/2014).
UPRAVLJAČ
JP „Srbijašume“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Prirodno dobro se nalazi u Jugoistočnoj Srbiji i obuhvata masive Grebena i Vlaške planine kao i veći deo sliva reke Jerme (pritoke Nišave). Specijalni rezervat prirode "Jerma" čini jedinstven kompleks dolina i krečnjačkih klisura sa impozantnim liticama, visokim preko 700 m, sa brojnim pećinama, jamama, uvalama, vrtačama i ostenjacima. Čitavim prostorom dominira krečnjački masiv Asenovo kale visok 1.032 m.
Prirodno dobro izuzetne florističke i fitocenološke raznovrsnosti sa ekosistemima i prisustvom velikog broja endemičnih, endemo-reliktnih, retkih i ugroženih vrsta. Od ukupno 901 biljne vrste, koliko je do sada popisano u ovom rezervatu, 77 ih pripada grupi endemita i subendemita (Pulsatilla montana subsp. bulgarica, Centaurea nyssana, Paries taria serbica, Corydalis pirotensis, Parietaria serbica, Eryngium serbicum itd.).
Od životinjskih vrsta na zaštićenom području je evidentirano 110 vrsta ptica, 25 vrsta sisara, 11 vrsta vodozemaca i gmizavaca, 9 vrsta riba, 181 vrsta leptira, 27 vrsta pipa, 2 vrste pseudoskorpija i drugi beskičmenjaci. Posebno je značajno prisustvo većeg broja retkih ili ugroženih zaštićenih vrsta ptica i sisara. U prirodnom dobru živi ili se povremeno sreće 44 vrste ptica od međunarodnog i 52 vrste od nacionalnog značaja zaštite. Najznačajnije ptice gnezdarice s aspekta zaštite su suri orao (Aquila chrysaetos), riđi mišar( Buteo rufinus), jarebica kamenjarka (Alectoris graeca), prdavac (Crex Crex), buljina (Bubo bubo) i dr. Među zaštićenim sisarima, najznačajnije je prisusutvo ugroženih vrsta slepih miševa (Rhinolophus ferrumequinum. R.
hipoposideros, Myotis myotis), vidre (Lutra lutra) i risa (Lynx lynx). Na zaštićenom području sreću se i dve endemične pseudoskorpije (Roncus sotirovi i Roncus strachor) i dva endemična pećinska beskičmenjaka (Serboilus lucifugus i Hiloniscus sp.) čija je zaštita je od posebnog nacionalnog značaja.
Izuzetnoj predeonoj raznovrsnosti i lepoti posebnu atraktivnost daju izraziti geomorfološki oblici, brojni speleološki objekti, ali i interesantni i značajni hidrografski fenomeni i procesi. Vrednosti hidrografsko-hidroloških pojava su izražene kroz raznovrsnost podzemnih i površinskih voda, kraških izvora i termomineralnih voda specifičnog sastava.
Kao posebno značajni speleološki objekti izdvajaju se pećina Vetrena dupka (sa kanalima dugim oko 4.000 m) i jama Pešterica (duboka 160 m). U klisuri se nadomak sela Poganovo nalazi manastir sa crkvom Sv. Jovana Bogoslova. Podignut je tokom XIV veka, u vreme srpske srednjovekovne države.
Specijalni rezervat prirode „Jerma“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
6.994 ha 40 a 77 m2.
REŽIM/I ZAŠTITE
Uspostavljeni su režimi zaštite I, II i III stepena zaštite.
OPŠTINA/E
Babušnica, Dimitrovgrad, Pirot.
PRETHODNA ZAŠTITA
Područje Jerme je prvi put zaštićeno Rešenjem o prethodnoj zaštiti Specijalnog rezervata prirode „Jerma“ ("Službeni glasnik RS", br. 55/2008) od 27.05.2008. godine).
AKT O ZAŠTITI
Uredba o proglašenju Specijalnog rezervata prirode „Jerma“, 05 broj 110-8903/2014-1 („Službeni glasnik RS“, br.101/2014).
UPRAVLJAČ
JP „Srbijašume“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Prirodno dobro se nalazi u Jugoistočnoj Srbiji i obuhvata masive Grebena i Vlaške planine kao i veći deo sliva reke Jerme (pritoke Nišave). Specijalni rezervat prirode "Jerma" čini jedinstven kompleks dolina i krečnjačkih klisura sa impozantnim liticama, visokim preko 700 m, sa brojnim pećinama, jamama, uvalama, vrtačama i ostenjacima. Čitavim prostorom dominira krečnjački masiv Asenovo kale visok 1.032 m.
Prirodno dobro izuzetne florističke i fitocenološke raznovrsnosti sa ekosistemima i prisustvom velikog broja endemičnih, endemo-reliktnih, retkih i ugroženih vrsta. Od ukupno 901 biljne vrste, koliko je do sada popisano u ovom rezervatu, 77 ih pripada grupi endemita i subendemita (Pulsatilla montana subsp. bulgarica, Centaurea nyssana, Paries taria serbica, Corydalis pirotensis, Parietaria serbica, Eryngium serbicum itd.).
Od životinjskih vrsta na zaštićenom području je evidentirano 110 vrsta ptica, 25 vrsta sisara, 11 vrsta vodozemaca i gmizavaca, 9 vrsta riba, 181 vrsta leptira, 27 vrsta pipa, 2 vrste pseudoskorpija i drugi beskičmenjaci. Posebno je značajno prisustvo većeg broja retkih ili ugroženih zaštićenih vrsta ptica i sisara. U prirodnom dobru živi ili se povremeno sreće 44 vrste ptica od međunarodnog i 52 vrste od nacionalnog značaja zaštite. Najznačajnije ptice gnezdarice s aspekta zaštite su suri orao (Aquila chrysaetos), riđi mišar( Buteo rufinus), jarebica kamenjarka (Alectoris graeca), prdavac (Crex Crex), buljina (Bubo bubo) i dr. Među zaštićenim sisarima, najznačajnije je prisusutvo ugroženih vrsta slepih miševa (Rhinolophus ferrumequinum. R.
hipoposideros, Myotis myotis), vidre (Lutra lutra) i risa (Lynx lynx). Na zaštićenom području sreću se i dve endemične pseudoskorpije (Roncus sotirovi i Roncus strachor) i dva endemična pećinska beskičmenjaka (Serboilus lucifugus i Hiloniscus sp.) čija je zaštita je od posebnog nacionalnog značaja.
Izuzetnoj predeonoj raznovrsnosti i lepoti posebnu atraktivnost daju izraziti geomorfološki oblici, brojni speleološki objekti, ali i interesantni i značajni hidrografski fenomeni i procesi. Vrednosti hidrografsko-hidroloških pojava su izražene kroz raznovrsnost podzemnih i površinskih voda, kraških izvora i termomineralnih voda specifičnog sastava.
Kao posebno značajni speleološki objekti izdvajaju se pećina Vetrena dupka (sa kanalima dugim oko 4.000 m) i jama Pešterica (duboka 160 m). U klisuri se nadomak sela Poganovo nalazi manastir sa crkvom Sv. Jovana Bogoslova. Podignut je tokom XIV veka, u vreme srpske srednjovekovne države.
