NAZIV I VRSTA PRIRODNOG DOBRA
Opšti rezervat prirode „Vinatovača“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
37 ha i 43 a.
REŽIM ZAŠTITE
Ustanovljen je režim zaštite Ι stepena.
OPŠTINA/E
Despotovac.
PRETHODNA ZAŠTITA
- Rešenje o stavljanju pod zaštitu države sastojine bukove šume u šumskom masivu „Južni Kučaj“ („Službeni glasnik NRS“, br. 56/57) iz 1957god.;
- Rešenje broj 322-13/1/74-04 - SO Despotovac iz 1974 god.
AKT O ZAŠTITI
Uredba o zaštiti Opšteg rezervata prirode „Vinatovača“ („Službeni glasnik RS“, br. 9/1995).
UPRAVLJAČ
Javno preduzeće „Srbijašume“.
KRATAK OPIS
Ha prostoru Srbije postoji ukupno 11 bukovih rezervata, čija je prirodna vrednost zasnovana na tipičnosti, reprezentativnosti, izvornom karakteru i očuvanosti autohtone zajednice mezijske bukve (Fagetum moesiacae serbicum). U Srbiji postoji 6 rezervata prirode sa čistom šumom bukve prašumskog karaktera. To su: „Danilova kosa”, „Felješana”, „Kukavica”, „Vinatovača”, „Golema reka” i „Busovata”.
Rezervat prirode „Vinatovača" se nalazi u istočnoj Srbiji, na planini Beljanici, u gornjem slivu reke Resave, u dolini potoka Vinatovac. Nalazi se na nadmorskoj visini od 630-870 m, na severoistočnoj ekspoziciji, ukupne površine od 37,43 ha. Rezervat predstavlja čistu bukovu sastojinu (Fagetum moesiacae montanum serbicum Rud.) prašumskog karaktera razvijenu na izuzetno povoljnim zemljišnim i klimatskim uslovima.
Pojedinačna stabla su visoka do 46 m, jakih prsnih prečnika preko 1 m i starosti oko 200 godina. Bukva je ovde imala optimalne uslove za razvoj, te je povećanjem brojnosti stabala i pokrovnosti kruna, kao i razvitkom korenovog sistema i značajnim učešćem u izgradnji debelog sloja stelje, potiskivala postepeno druge vrste, gradeći čiste sastojine.
Sastojina bukve prašumskog tipa zaštićena je i proglašena kao Strogi prirodni rezervat 1957. godine. Zbog svoje izuzetnosti i očuvanosti Rezervat „Vinatovača” je 1986. godine od strane učesnika IUFRO (Međunarna unija za istraživanja u šumarstvu) ocenjen kao reprezentativan i predstavlja retkost i za Evropu.
Opšti rezervat prirode „Vinatovača“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
37 ha i 43 a.
REŽIM ZAŠTITE
Ustanovljen je režim zaštite Ι stepena.
OPŠTINA/E
Despotovac.
PRETHODNA ZAŠTITA
- Rešenje o stavljanju pod zaštitu države sastojine bukove šume u šumskom masivu „Južni Kučaj“ („Službeni glasnik NRS“, br. 56/57) iz 1957god.;
- Rešenje broj 322-13/1/74-04 - SO Despotovac iz 1974 god.
AKT O ZAŠTITI
Uredba o zaštiti Opšteg rezervata prirode „Vinatovača“ („Službeni glasnik RS“, br. 9/1995).
UPRAVLJAČ
Javno preduzeće „Srbijašume“.
KRATAK OPIS
Ha prostoru Srbije postoji ukupno 11 bukovih rezervata, čija je prirodna vrednost zasnovana na tipičnosti, reprezentativnosti, izvornom karakteru i očuvanosti autohtone zajednice mezijske bukve (Fagetum moesiacae serbicum). U Srbiji postoji 6 rezervata prirode sa čistom šumom bukve prašumskog karaktera. To su: „Danilova kosa”, „Felješana”, „Kukavica”, „Vinatovača”, „Golema reka” i „Busovata”.
Rezervat prirode „Vinatovača" se nalazi u istočnoj Srbiji, na planini Beljanici, u gornjem slivu reke Resave, u dolini potoka Vinatovac. Nalazi se na nadmorskoj visini od 630-870 m, na severoistočnoj ekspoziciji, ukupne površine od 37,43 ha. Rezervat predstavlja čistu bukovu sastojinu (Fagetum moesiacae montanum serbicum Rud.) prašumskog karaktera razvijenu na izuzetno povoljnim zemljišnim i klimatskim uslovima.
Pojedinačna stabla su visoka do 46 m, jakih prsnih prečnika preko 1 m i starosti oko 200 godina. Bukva je ovde imala optimalne uslove za razvoj, te je povećanjem brojnosti stabala i pokrovnosti kruna, kao i razvitkom korenovog sistema i značajnim učešćem u izgradnji debelog sloja stelje, potiskivala postepeno druge vrste, gradeći čiste sastojine.
Sastojina bukve prašumskog tipa zaštićena je i proglašena kao Strogi prirodni rezervat 1957. godine. Zbog svoje izuzetnosti i očuvanosti Rezervat „Vinatovača” je 1986. godine od strane učesnika IUFRO (Međunarna unija za istraživanja u šumarstvu) ocenjen kao reprezentativan i predstavlja retkost i za Evropu.
