NAZIV I VRSTA PRIRODNOG DOBRA
Predeo izuzetnih odlika „Ozren - Jadovnik“.
NACIONALNA KATEGORIJA
I kategorija zaštićenog područja međunarodnog i nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
10.284,39 ha.
REŽIM/I ZAŠTITE
Uspostavljeni su režimi zaštite II i III stepena.
OPŠTINA/E
Prijepolje.
PRETHODNA ZAŠTITA
Nije bilo zaštite pre 2014. godine.
AKT O ZAŠTITI
Uredba o proglašenju Predela izuzetnih odlika „Ozren - Jadovnik“ („Službeni glasnik RS“, br. 107/2014).
UPRAVLJAČ
JP „Srbijašume“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Predeo izuzetnih odlika Ozren-Jadovnik odlikuje očuvana priroda, izuzetno raščlanjen reljef sa velikom dinamikom padina izbrazdanih klisurama i kanjonima reka i potoka, nepregledna prostranstva pod livadama i pašnjacima, izuzetno atraktivan pajzaž kao i izražena geološka i biološka raznovrsnost. Prostor odlikuje i specifičan ruralni ambijent, sa vrednim objektima etno nasleđa koji predstavljaju odraz duhovnosti i života stanovništva, i veoma vredno kulturološko nasleđe.
Među najznačajnijim vrednostima prirodnog dobra svakako su geomorfološke odlike terena. U tom smislu posebno se izdvajaju visokoplaninski kras Jadovnika, fluviodenudaciona površ Tičjeg Polja, klisure Dubočice i Ramovića potoka, i krš Gradine. Posebno je atraktivna suteska Dubokog potoka.
Biološke vrednosti područja izražene kroz raznolik floristički i faunistički sastav. Od biljnih vrsta, kao izuzeto značajne mogu se izdvojiti lincura Gentiana lutea L., narcis Narcissus radiiflorus Salisb. i ravnostrani zvončić Campanula secundiflora, koji je stenoendemit klisure Lima i Polimlja tako da se na ovom prostoru nalazi celokupna svetska populacija vrste.
Ova oblast se izdvaja kao jedan od centara diverziteta vaskularne flore i vegetacije ne samo Srbije već i čitavog Balkana i Evrope. Međunarodni značaj ovog područja već je prepoznat pa je područje Ozrena identifikovano kao područje od međunarodnog značaja za biljke (IPA – Impotrant Plant Area).
Značajan deo zaštićenog područja se nalazi pod šumskom vegetacijom. Skoro u potpunosti ovdašnje šume se nalaze u klisurama i kanjonima Dubočice, Lima i drugih vodotoka, pa one imaju isključivo zaštitni karakter i ne eksploatišu se. Međutim, njihov značaj je nemerljiv za zaštitu staništa retkih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta, za zaštitu od erozije, kao i zbog opšte korisnih funkcija šuma i ukupnog vrlo atraktivnog izgleda ovog područja. U klisurama, usečenim u padine Ozrena i Jadovnika, nalazi se i tercijarni relikt tisa Taxus baccata.
U zaštićenom području konstatovano je preko 100 vrsta ptica, a skoro sve vrste su gnezdarice. Neke od najznačajnijih vrsta su prdavac Crex crex, beloglavi sup Gyps fulvus, suri orao Aquila chrysaetos i ušata ševa Eremophila alpestris. Fauna insekata je predstavljena kroz dve reprezentativne grupe u smislu pokazatelja očuvanosti staništa, a to su vilinski konjici Odonata i pravokrilaci Orthoptera.
Pejzažne karakteristike se ocenjuju kao izuzetno atraktivne. Klisure i kanjoni, usečeni u padine Ozrena i Jadovnika su praktično nepristupačni i ostavljaju utisak prave netaknute divljine. Nasuprot tome, pitomo Tičje Polje i skoro ravna i pod bujnom travom površ Jadovnika pružaju potpuno drugačiju sliku. Starovlaški tip naselja, sa dvodelnom brvnarom kao osnovnim građevinskim oblikom može se naći u živopisnim zaseocima ovoga kraja. Pored toga što su u najvećem broju slučajeva zadržali prvobitni izgled s početka prošlog veka, očuvana je i unutrašnja struktura svakog od ovdašnjih seoskih naselja. Posebno vredni objekti narodnog graditeljstva (stambeni i pomoćni) nalaze se u zaseoku Tičije Polje, koje se nalazi u proceduri zaštite kao kulturno dobro. Prostor dopunjuju i vredni spomenici kulture: obnovljen manastir Davidovica iz XIII veka (od velikog značaja) i ruševine manastira Mili, kao i brojni evidentirani toponimi (Krst, Molitva, Crkvina, itd) koji se tretiraju kao dobra pod prethodnom zaštitom.
Predeo izuzetnih odlika „Ozren - Jadovnik“.
NACIONALNA KATEGORIJA
I kategorija zaštićenog područja međunarodnog i nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
10.284,39 ha.
REŽIM/I ZAŠTITE
Uspostavljeni su režimi zaštite II i III stepena.
OPŠTINA/E
Prijepolje.
PRETHODNA ZAŠTITA
Nije bilo zaštite pre 2014. godine.
AKT O ZAŠTITI
Uredba o proglašenju Predela izuzetnih odlika „Ozren - Jadovnik“ („Službeni glasnik RS“, br. 107/2014).
UPRAVLJAČ
JP „Srbijašume“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Predeo izuzetnih odlika Ozren-Jadovnik odlikuje očuvana priroda, izuzetno raščlanjen reljef sa velikom dinamikom padina izbrazdanih klisurama i kanjonima reka i potoka, nepregledna prostranstva pod livadama i pašnjacima, izuzetno atraktivan pajzaž kao i izražena geološka i biološka raznovrsnost. Prostor odlikuje i specifičan ruralni ambijent, sa vrednim objektima etno nasleđa koji predstavljaju odraz duhovnosti i života stanovništva, i veoma vredno kulturološko nasleđe.
Među najznačajnijim vrednostima prirodnog dobra svakako su geomorfološke odlike terena. U tom smislu posebno se izdvajaju visokoplaninski kras Jadovnika, fluviodenudaciona površ Tičjeg Polja, klisure Dubočice i Ramovića potoka, i krš Gradine. Posebno je atraktivna suteska Dubokog potoka.
Biološke vrednosti područja izražene kroz raznolik floristički i faunistički sastav. Od biljnih vrsta, kao izuzeto značajne mogu se izdvojiti lincura Gentiana lutea L., narcis Narcissus radiiflorus Salisb. i ravnostrani zvončić Campanula secundiflora, koji je stenoendemit klisure Lima i Polimlja tako da se na ovom prostoru nalazi celokupna svetska populacija vrste.
Ova oblast se izdvaja kao jedan od centara diverziteta vaskularne flore i vegetacije ne samo Srbije već i čitavog Balkana i Evrope. Međunarodni značaj ovog područja već je prepoznat pa je područje Ozrena identifikovano kao područje od međunarodnog značaja za biljke (IPA – Impotrant Plant Area).
Značajan deo zaštićenog područja se nalazi pod šumskom vegetacijom. Skoro u potpunosti ovdašnje šume se nalaze u klisurama i kanjonima Dubočice, Lima i drugih vodotoka, pa one imaju isključivo zaštitni karakter i ne eksploatišu se. Međutim, njihov značaj je nemerljiv za zaštitu staništa retkih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta, za zaštitu od erozije, kao i zbog opšte korisnih funkcija šuma i ukupnog vrlo atraktivnog izgleda ovog područja. U klisurama, usečenim u padine Ozrena i Jadovnika, nalazi se i tercijarni relikt tisa Taxus baccata.
U zaštićenom području konstatovano je preko 100 vrsta ptica, a skoro sve vrste su gnezdarice. Neke od najznačajnijih vrsta su prdavac Crex crex, beloglavi sup Gyps fulvus, suri orao Aquila chrysaetos i ušata ševa Eremophila alpestris. Fauna insekata je predstavljena kroz dve reprezentativne grupe u smislu pokazatelja očuvanosti staništa, a to su vilinski konjici Odonata i pravokrilaci Orthoptera.
Pejzažne karakteristike se ocenjuju kao izuzetno atraktivne. Klisure i kanjoni, usečeni u padine Ozrena i Jadovnika su praktično nepristupačni i ostavljaju utisak prave netaknute divljine. Nasuprot tome, pitomo Tičje Polje i skoro ravna i pod bujnom travom površ Jadovnika pružaju potpuno drugačiju sliku. Starovlaški tip naselja, sa dvodelnom brvnarom kao osnovnim građevinskim oblikom može se naći u živopisnim zaseocima ovoga kraja. Pored toga što su u najvećem broju slučajeva zadržali prvobitni izgled s početka prošlog veka, očuvana je i unutrašnja struktura svakog od ovdašnjih seoskih naselja. Posebno vredni objekti narodnog graditeljstva (stambeni i pomoćni) nalaze se u zaseoku Tičije Polje, koje se nalazi u proceduri zaštite kao kulturno dobro. Prostor dopunjuju i vredni spomenici kulture: obnovljen manastir Davidovica iz XIII veka (od velikog značaja) i ruševine manastira Mili, kao i brojni evidentirani toponimi (Krst, Molitva, Crkvina, itd) koji se tretiraju kao dobra pod prethodnom zaštitom.
