NAZIV I VRSTA PRIRODNOG DOBRA
Specijalni rezervat prirode „Klisura reke Mileševke“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
1.244,14 ha.
REŽIM/I ZAŠTITE
Uspostavljeni su režimi zaštite I, II i III stepena.
OPŠTINA/E
Prijepolje.
PRETHODNA ZAŠTITA
- Regionalni prirodni park „Klisura reke Mileševke“ - Rešenje SO Prijepolje br. 03-352-6/76 od 11.05.1976. godine;
- Regionalni prirodni park „Klisura reke Mileševke“ - Rešenje o dopuni rešenja o stavljanju pod zaštitu dela prirodnog područja na kome se nalazi klisura poznata pod imenom „Klisura reke Mileševke“ od 22.9.1980. godine;
- Strogi prirodni rezervat „Ravnište“ - Rešenje SO Prijepolje br. 03-352-5/76 od 11. maja 1976. godine.
AKT O ZAŠTITI
Uredba o proglašenju specijalnog rezervata prirode „Klisura reke Mileševke“ („Službeni glasnik RS“, br. 104/2014).
UPRAVLJAČ
JP „Srbijašume“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Reka Mileševka je između planinskih masiva Zlatara i Jadovnika formirala divlju krečnjačku klisuru dugu 24 km. Ova klisura dostiže dubinu od čak 1.230 m, a na pojedinim mestima se sužava na svega 4 m.
Specifičan geografski položaj, geološke, geomorfološke i klimatske karakteristike uticali su na to da je klisura Mileševke jedno od najinteresantnijih florističkih i fitogenetskih područja na prostoru Srbije.
Ovde su, u vidu savršenog mozaika, razvijene bogate endemoreliktne zajednice šuma, stena i sipara. Izrazito bogatstvo flore tumači se očuvanošću ekosistema i refugijalnim karakterom staništa. Da je klisura Mileševke centar diverziteta na prostoru zapadne i jugozapadne Srbije potvrđuje i najjužnije izolovano nalazište endemo – reliktne „kraljice“ svih četinara – Pančićeve omorike (Picea omorica). Od 27 biljnih zajednica, najznačajnije i najinteresantnije su mešovite šume Pančićeve omorike (Picea omorica), bukve (Fagus moesiaca), pitomog kestena (Castanea sativa), crnog graba (Ostrya carpinifolia), crnog bora (Pinus nigra) i graba (Carpinus betulus). Posebnu estetsku vrednost imaju njene nepristupačne litice sa očuvanim i veoma starim primercima crnog bora impozantnih dimenzija i kišobranastih krošnji.
Prisustvo gnezdeće kolonije beloglavog supa (Gyps fulvus) na ovom području predstavlja jednu od najznačajnijih ornitoloških vrednosti prostora, posebno ako se ima u vidu ugroženost ove vrste u Srbiji. Ovo je druga po veličini kolonija beloglavog supa u Srbiji i jedna od većih na području Balkana. Njena zaštita je od nacionalnog i međunarodnog značaja.
Osim beloglavog supa (Gyps fulvus), ovde se evidentirani i suri oralo (Aquila chrysaetos), orao zmijar (Circaetus gallicus), sivi soko (Falco peregrinus), drpavac (Crex crex), puzgavac (Tichodroma muraria), buljine (Bubo bubo) i druge nacionalno i globalno zaštićene vrste.
Klisura Mileševke je refugijum i za mnoge sisarske vrste i pogodna „saobraćajnica“ za kretanje: srne (Capreolus capreolus), divokoze (Rupicapra rupicapra), medveda (Ursus arctos) i vidre (Lutra lutra).
Na ulazu u klisuru nalazi se manastir Mileševa koji je osnovao kralj Vladislav Nemanjić između 1219. i 1237. godine, kao svoju grobnu crkvu. U Mileševi su se sve do 1594. godine, počivale mošti svetog Save, najvećeg srpskog svetitelja. Manastir je nadaleko poznat i po čuvenoj kompoziciji, mileševskom Belom anđelu. Na 2 km od manastira se nalazi srednjevekovni grad Mileševac, smešten na vrhu strmog i stenovitog krečnjačkog masiva kojim se završava klisura. Vreme gradnje nije pouzdano poznato, ali je njegov nastanak zasigurno povezan sa odbranom manastira Mileševa.
Specijalni rezervat prirode „Klisura reke Mileševke“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
POVRŠINA
1.244,14 ha.
REŽIM/I ZAŠTITE
Uspostavljeni su režimi zaštite I, II i III stepena.
OPŠTINA/E
Prijepolje.
PRETHODNA ZAŠTITA
- Regionalni prirodni park „Klisura reke Mileševke“ - Rešenje SO Prijepolje br. 03-352-6/76 od 11.05.1976. godine;
- Regionalni prirodni park „Klisura reke Mileševke“ - Rešenje o dopuni rešenja o stavljanju pod zaštitu dela prirodnog područja na kome se nalazi klisura poznata pod imenom „Klisura reke Mileševke“ od 22.9.1980. godine;
- Strogi prirodni rezervat „Ravnište“ - Rešenje SO Prijepolje br. 03-352-5/76 od 11. maja 1976. godine.
AKT O ZAŠTITI
Uredba o proglašenju specijalnog rezervata prirode „Klisura reke Mileševke“ („Službeni glasnik RS“, br. 104/2014).
UPRAVLJAČ
JP „Srbijašume“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Reka Mileševka je između planinskih masiva Zlatara i Jadovnika formirala divlju krečnjačku klisuru dugu 24 km. Ova klisura dostiže dubinu od čak 1.230 m, a na pojedinim mestima se sužava na svega 4 m.
Specifičan geografski položaj, geološke, geomorfološke i klimatske karakteristike uticali su na to da je klisura Mileševke jedno od najinteresantnijih florističkih i fitogenetskih područja na prostoru Srbije.
Ovde su, u vidu savršenog mozaika, razvijene bogate endemoreliktne zajednice šuma, stena i sipara. Izrazito bogatstvo flore tumači se očuvanošću ekosistema i refugijalnim karakterom staništa. Da je klisura Mileševke centar diverziteta na prostoru zapadne i jugozapadne Srbije potvrđuje i najjužnije izolovano nalazište endemo – reliktne „kraljice“ svih četinara – Pančićeve omorike (Picea omorica). Od 27 biljnih zajednica, najznačajnije i najinteresantnije su mešovite šume Pančićeve omorike (Picea omorica), bukve (Fagus moesiaca), pitomog kestena (Castanea sativa), crnog graba (Ostrya carpinifolia), crnog bora (Pinus nigra) i graba (Carpinus betulus). Posebnu estetsku vrednost imaju njene nepristupačne litice sa očuvanim i veoma starim primercima crnog bora impozantnih dimenzija i kišobranastih krošnji.
Prisustvo gnezdeće kolonije beloglavog supa (Gyps fulvus) na ovom području predstavlja jednu od najznačajnijih ornitoloških vrednosti prostora, posebno ako se ima u vidu ugroženost ove vrste u Srbiji. Ovo je druga po veličini kolonija beloglavog supa u Srbiji i jedna od većih na području Balkana. Njena zaštita je od nacionalnog i međunarodnog značaja.
Osim beloglavog supa (Gyps fulvus), ovde se evidentirani i suri oralo (Aquila chrysaetos), orao zmijar (Circaetus gallicus), sivi soko (Falco peregrinus), drpavac (Crex crex), puzgavac (Tichodroma muraria), buljine (Bubo bubo) i druge nacionalno i globalno zaštićene vrste.
Klisura Mileševke je refugijum i za mnoge sisarske vrste i pogodna „saobraćajnica“ za kretanje: srne (Capreolus capreolus), divokoze (Rupicapra rupicapra), medveda (Ursus arctos) i vidre (Lutra lutra).
Na ulazu u klisuru nalazi se manastir Mileševa koji je osnovao kralj Vladislav Nemanjić između 1219. i 1237. godine, kao svoju grobnu crkvu. U Mileševi su se sve do 1594. godine, počivale mošti svetog Save, najvećeg srpskog svetitelja. Manastir je nadaleko poznat i po čuvenoj kompoziciji, mileševskom Belom anđelu. Na 2 km od manastira se nalazi srednjevekovni grad Mileševac, smešten na vrhu strmog i stenovitog krečnjačkog masiva kojim se završava klisura. Vreme gradnje nije pouzdano poznato, ali je njegov nastanak zasigurno povezan sa odbranom manastira Mileševa.
