NAZIV I VRSTA PRIRODNOG DOBRA
Park prirode „Šargan – Mokra Gora“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
REŽIM/I ZAŠTITE
Režimi zaštite I (prvog), II (drugog) i III (trećeg) stepena.
POVRŠINA
10.813,73 ha.
OPŠTINA/E
Užice, Čajetina i Bajina Bašta.
PRETHODNA ZAŠTITA
Uredba o zaštiti Predela izuzetnih odlika „Šargan-Mokra Gora“ („Službeni glanik RS“, br. 52/2005).
Uredba o izmeni Uredbe o zaštiti predela izuzetnih odlika „Šargan-Mokra Gora“ („Službeni glanik RS“, br. 105/2005).
AKT O ZAŠTITI
Uredba o zaštiti parka prirode „Šargan-Mokra Gora“ („Službeni glanik RS“, br. 81/2008).
UPRAVLJAČ
Društvo sa ograničenom odgovornošću „Park prirode Mokra Gora“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Šargan Mokra Gora je stavljena pod zaštitu radi očuvanja i unapređenja raznovrsnosti i lepote predela, raznovrsnosti i bogatstva divljeg biljnog i životinjskog sveta, a posebno očuvanja ugroženih, retkih i endemičnih vrsta biljaka, životinja, njihovih zajednica i visokih, starih šuma crnog i belog bora, očuvanja i održavanja kvaliteta glavnih činilaca životne sredine (vode, vazduha i zemljišta), objekata narodnog graditeljstva, „Šarganske osmice“ i etno-kompleksa „Drvengrad“ i primera i oblika tradicionalnog načina života, planskog uređenja prostora i održivog razvoja turizma, poljoprivrede i šumarstva, a u interesu nauke, kulture, obrazovanja i rekreacije.
Mokra gora je dolina u zapadnoj Srbiji smeštena između masiva Tare i Zlatibora. Na ovu se dolinu nadovezuje Šarganski prevoj, koji prema severu čini prirodnu sponu sa Zborištem, najvišim vrhom planine Tare, a prema jugu sa Prepelištem, odnosno Zlatiborom.
Lepoti predela doprinosi uzburkan reljef sa duboko usečenim dolinama i klisurama reka Beli Rzav, Crni Rzav i Kamiške reke, iznad kojih se uzdižu brojni vrhovi i prevoji. Na ovom području se nalazi i veliki broj mineralnih izvora. Najpoznatiji među njima je izvor Bele vode.
Naročita prirodna vrednost zaštićenog područja oličena je u bujnim šumskim kompleksima koji prekrivaju mokrogorske padine. U okviru velikih šumskih kompleksa, po svojoj izvornosti i atraktivnosti naročito se izdvajaju čiste i mešovite šume crnog (Pinus nigra) i belog bora (Pinus sylvestris). Pored šumskog, zahvaljujući geološkoj podlozi i specifičnoj klimi, ovaj prostor naseljava raznovrsni biljni i životinjski svet, dok mozaično raspoređene planinske livade i pašnjaci daju ovom prostoru neprocenjivu predeonu vrednost. Mokrogorsko područje odlikuje velika floristička raznovrsnost, s obzirom na to da se ovde nastanjuje više od 700 vrsta vaskularne flore, odnosno oko 22 odsto vrsta ukupne flore Srbije.
Mokra gora se, zajedno sa Šarganom, u davnoj prošlosti nalazila na značajnom putnom pravcu, o čemu svedoče ostaci rimskog kaldrmisanog puta. Ukupnu atraktivnost predela, u harmoničnom spoju s očuvanom prirodom, upotpunjuje naročita tehnička i turistička atrakcija, pruga uskog koloseka „Šarganska osmica“ i etno naselje „Drvengrad“ na Mećavniku. „Šarganska osmica“, nadaleko poznata po svom izuzetnom tehničkom rešenju savladavanja velikog uspona na malom odstojanju, dala je Mokroj gori pečat izuzetnosti i prepoznatljivosti, a osobenu atraktivnost predela zaštićenog područja svetski je proslavilo etno-naselje „Drvengrad“ koje je iz sveta mašte pretvorio u stvarnost i posvetio unapređenju kulture i prirode poznati režiser Emir Kusturica.
Park prirode „Šargan – Mokra Gora“.
NACIONALNA KATEGORIJA
Ι kategorija zaštite - zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.
REŽIM/I ZAŠTITE
Režimi zaštite I (prvog), II (drugog) i III (trećeg) stepena.
POVRŠINA
10.813,73 ha.
OPŠTINA/E
Užice, Čajetina i Bajina Bašta.
PRETHODNA ZAŠTITA
Uredba o zaštiti Predela izuzetnih odlika „Šargan-Mokra Gora“ („Službeni glanik RS“, br. 52/2005).
Uredba o izmeni Uredbe o zaštiti predela izuzetnih odlika „Šargan-Mokra Gora“ („Službeni glanik RS“, br. 105/2005).
AKT O ZAŠTITI
Uredba o zaštiti parka prirode „Šargan-Mokra Gora“ („Službeni glanik RS“, br. 81/2008).
UPRAVLJAČ
Društvo sa ograničenom odgovornošću „Park prirode Mokra Gora“.
KRATAK OPIS (OSNOVNE PRIRODNE I STVORENE VREDNOSTI)
Šargan Mokra Gora je stavljena pod zaštitu radi očuvanja i unapređenja raznovrsnosti i lepote predela, raznovrsnosti i bogatstva divljeg biljnog i životinjskog sveta, a posebno očuvanja ugroženih, retkih i endemičnih vrsta biljaka, životinja, njihovih zajednica i visokih, starih šuma crnog i belog bora, očuvanja i održavanja kvaliteta glavnih činilaca životne sredine (vode, vazduha i zemljišta), objekata narodnog graditeljstva, „Šarganske osmice“ i etno-kompleksa „Drvengrad“ i primera i oblika tradicionalnog načina života, planskog uređenja prostora i održivog razvoja turizma, poljoprivrede i šumarstva, a u interesu nauke, kulture, obrazovanja i rekreacije.
Mokra gora je dolina u zapadnoj Srbiji smeštena između masiva Tare i Zlatibora. Na ovu se dolinu nadovezuje Šarganski prevoj, koji prema severu čini prirodnu sponu sa Zborištem, najvišim vrhom planine Tare, a prema jugu sa Prepelištem, odnosno Zlatiborom.
Lepoti predela doprinosi uzburkan reljef sa duboko usečenim dolinama i klisurama reka Beli Rzav, Crni Rzav i Kamiške reke, iznad kojih se uzdižu brojni vrhovi i prevoji. Na ovom području se nalazi i veliki broj mineralnih izvora. Najpoznatiji među njima je izvor Bele vode.
Naročita prirodna vrednost zaštićenog područja oličena je u bujnim šumskim kompleksima koji prekrivaju mokrogorske padine. U okviru velikih šumskih kompleksa, po svojoj izvornosti i atraktivnosti naročito se izdvajaju čiste i mešovite šume crnog (Pinus nigra) i belog bora (Pinus sylvestris). Pored šumskog, zahvaljujući geološkoj podlozi i specifičnoj klimi, ovaj prostor naseljava raznovrsni biljni i životinjski svet, dok mozaično raspoređene planinske livade i pašnjaci daju ovom prostoru neprocenjivu predeonu vrednost. Mokrogorsko područje odlikuje velika floristička raznovrsnost, s obzirom na to da se ovde nastanjuje više od 700 vrsta vaskularne flore, odnosno oko 22 odsto vrsta ukupne flore Srbije.
Mokra gora se, zajedno sa Šarganom, u davnoj prošlosti nalazila na značajnom putnom pravcu, o čemu svedoče ostaci rimskog kaldrmisanog puta. Ukupnu atraktivnost predela, u harmoničnom spoju s očuvanom prirodom, upotpunjuje naročita tehnička i turistička atrakcija, pruga uskog koloseka „Šarganska osmica“ i etno naselje „Drvengrad“ na Mećavniku. „Šarganska osmica“, nadaleko poznata po svom izuzetnom tehničkom rešenju savladavanja velikog uspona na malom odstojanju, dala je Mokroj gori pečat izuzetnosti i prepoznatljivosti, a osobenu atraktivnost predela zaštićenog područja svetski je proslavilo etno-naselje „Drvengrad“ koje je iz sveta mašte pretvorio u stvarnost i posvetio unapređenju kulture i prirode poznati režiser Emir Kusturica.
